Het paard is een kuddedier. Wat betekent dit voor onze omgang met paarden?
Paarden zijn prooidieren en dat is de belangrijkste reden dat ze in een kudde leven.
Dit vergroot hun overlevingskansen, samen sta je immers veel sterker.
De bescherming van de kudde is essentieel voor de overlevingskansen van een paard en is dus een primaire levensbehoefte. Om te overleven als prooidier heeft het paard zich ontwikkeld als kuddedier én als vluchtdier. Die eigenschappen bij elkaar hebben betekenis voor onze omgang met hen.
Paarden hebben een sterke binding met hun kudde en voelen zich met name op vreemd terrein niet veilig zonder een soortgenoot, tenzij hij durft te vertrouwen op de mens. De binding die een paard heeft met de mens zal niet snel in de buurt komen met de binding die ze hebben met andere paarden. Voor ons als mens kan dat problemen geven wanneer je bijvoorbeeld alleen op pad wil met je paard. Een paard voelt zich veilig in de kudde. Bij gebrek aan andere (vertrouwde) paarden zal hij jou zien als mogelijkheid om een kleine ‘kudde’ mee te vormen. Je wordt ‘gescand’ door het paard: ‘Biedt deze mens mij voldoende veiligheid?’ Als mens ben je ‘veilig’ voor het paard als je congruent bent: als je emoties, intenties en gedrag in overeenstemming met elkaar zijn.
Alles in de kudde is erop gericht om te overleven in geval van nood. Doet zich een noodsituatie voor dan is het belangrijk te weten wie de baas is in de kudde en de rangorde bepaalt wie de belangrijke beslissingen neemt. Doordat meestal de mens bepaalt welke paarden bij elkaar in de kudde moeten verblijven vormt zich een noodgedwongen groep. In zo’n groep kan het dan voorkomen dat de paarden qua dominantie teveel op dezelfde lijn zitten en dat er geen duidelijke leider aanwezig is. Hierdoor kan het altijd onrustig blijven in de kudde met vervelende blessures tot gevolg.
Paarden hebben in hun evolutie van tientallen miljoenen jaren een zeer fijngevoelige onderlinge communicatie ontwikkeld. Uit onderzoek blijkt dat paarden via subtiele lichaamssignalen vijftig tot honderd keer per uur contact hebben met andere paarden in de kudde. Deze manier van communiceren via lichaamstaal is voor de mens heel vreemd. De consequentie is dat wij als mens onbewust heel veel lichaamssignalen geven waar een paard niets van begrijpt. Dit zorgt voor communicatieproblemen met je paard. Het is belangrijk om je paard te leren ‘lezen’: welke betekenis hebben de (vaak heel subtiele) signalen die zij afgeven? Hoe kunnen wij in ónze lichaamstaal goed afstemmen op ons paard? Zodat we elkaar beter begrijpen.
